فرايندهاي ذهني معمول براي حل مسائلي كه در زندگي روزمره ما را ياري مي كنند، ممكن است در موضوعات پيچيده كه نظرات و ايده هاي بسيار متفاوت وجود دارد ما را گمراه كنند. آنچه ما بدان نيازمنديم شيوه پيچيده براي فكر كردن نيست. زيرا حتي تفكر ساده خود بسيار مشكل ساز است و بايد چارچوبي وجود داشته باشد كه ما را قادر سازد تا در خصوص مسائل پيچيده به شيوه اي ساده بيانديشيم. فرايند تحليل سلسله مراتبي يا (Analytical Hierarchy Process) چنين چارچوبي را ايجاد ميكند. اين فرايند به ما كمك ميكند تا بتوانيم تصميمات مناسب براي موضوعات پيچيده را با ساده نمودن و هدايت مراحل تصميم گيري اتخاذ كنيم.AHP روشي است كه در آن يك وضعيت پيچيده، به بخشهاي كوچكتر آن تجزيه شده ، سپس اين اجزا در يك ساختار سلسله مراتبي قرار مي گيرد. در اين روش به قضاوتهاي ذهني با توجه به اهميت هر متغير مقادير عددي اختصاص داده، متغيرهايي كه بيشترين اهميت را دارند، مشخص مي شوند. به عبارت ديگر ترتيب اولويت متغيرها تعيين مي شود. به اين ترتيب، به كمك AHP مي توان مسائل پيچيده اي كه دربرگيرنده عوامل متعددند را درك نمود. به طور كلي انسانها دو رويكرد اساسي را در تجزيه و تحليل به كار مي برند كه شامل رويكرد قياسي (DeductiveApproach) و رويكرد سيستمي (Inductive Approach) است. به كارگيري هر دو رويكرد سيستمي و قياسي در درك يك سيستم پيچيده بسيار موثر خواهد بود و تركيب اين دو رويكرد از طريق فن AHP امكان پذير است.
عدم اطمينان موجود در قضاوتهاي ترجيحي، عدم اطمينان اولويت بندي آلترناتيوها را افزايش مي دهد و به همان نسبت، تعيين توافق (ثبات منطقي) اولويتها را مشكل مي سازد. مطالعات زيادي از جنبه هاي مختلف انجام شد و در نهايت منجر AHP فازي شد. AHP فازي براي براي اجتناب از اين مخاطرات عملكردي توسعه يافت تا مسايل سلسله مراتبي داراي ابهام را حل كند.
در اين روش بر اساس جواب هايي كه تصميم گيرندگان به سئوالات مي دهند، مقادير مثلثي فازي، جايگزين داده هاي مبهم مي شوند و براي يك سطح خاص سلسله مراتب، ماتريس مقايسات زوجي تشكيل مي شود. در رويكرد منطق فازي، براي هر مقايسه زوجي، نقطه تقاطع پيدا مي شود و سپس مقدار عضويت نقطه با وزن آن برابر مي شود.
بعد از تعريف معيارها، يك پرسشنامه تهيه مي شود تا سطوح اهميت اين معيارها تعيين شود. براي ارزيابي سئوالات، افراد تنها متغير توصيفي مربوطه را انتخاب ميكنند، سپس گزينه هاي منتخب، با توجه به طيف هاي فازي كه شامل اعداد فازي مثلثي است، تبديل مي شوند و براي انجام محاسبات و تحليل نتايج، تعميم داده مي شوند.
مطالب مشابه: نرم افزار AHP فازي
منبع: سافت گستر
كاربرد تاپسيس فازي